.jpg "The News Reporter")
ચાચા નેહરુનું મન દહેરાદૂનમાં રહેતું હતું. અહીંની જેલમાં તેમણે ભારત એક ખોજના અનેક અંશો લખ્યા હતા. તેમણે અહીંથી ઈન્દિરા ગાંધીના નામે પત્ર પણ લખ્યો હતો. આજે પણ નેહરુનું ટેબલ ખુરશી, ચાદર અને ટેબલ અને કપડાં છે.
પૂર્વ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નેહરુનો ઉત્તરાખંડના દેહરાદૂન સાથે ઊંડો સંબંધ હતો. તેઓ વર્ષ 1906માં મસૂરી આવ્યા હતા. સ્વતંત્રતા ચળવળ દરમિયાન તેઓ 4 વખત દેહરાદૂન જેલમાં કેદ થયા હતા. 1932 થી 1941 ની વચ્ચે નેહર 878 દિવસ જેલમાં રહ્યો. આ દરમિયાન તેમણે 'ભારત એક ખોજ'ના ઘણા ભાગ લખ્યા.
નેહરુ વોર્ડે ચાચાના સંઘર્ષની યાદ અપાવી
દેહરાદૂનના પ્રિન્સ ચોક પાસે જૂની જેલ છે. આ પરિસરમાં નેહરુ વોર્ડ બનાવવામાં આવ્યો છે. આ વોર્ડ આજે પણ કાકાના સંઘર્ષની વાત કહે છે. અહીં જ તેમણે 'ભારત એક ખોજ'ના ઘણા ભાગો લખ્યા હતા.
ચંદ્રના પ્રકાશમાં પુસ્તક લખવા માટે વપરાય છે
અહીં દૂનની જૂની જેલમાં પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ ચંદ્રના પ્રકાશમાં પુસ્તકમાંથી અંશો લખતા હતા. નેહરુનું બાથરૂમ, રસોડું અને રસોડું વગેરે અહીં મોજૂદ છે.અહીં તે રૂમ પણ છે જ્યાં તે સૂતો હતો. નેહરુનું ટેબલ, ખુરશી, પલંગ, ચાદર અને ટેબલ ક્લોથ પણ છે.વર્ષ 1939માં તેમણે અહીંથી 'ઇન્દિરા ગાંધી કે નામ' નામનો પત્ર પણ લખ્યો હતો.
સહસ્ત્રધારામાં છેલ્લું ભોજન
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ તેમના મૃત્યુના એક દિવસ પહેલા 26 મે 1964ના રોજ દેહરાદૂન આવ્યા હતા. તેઓ સર્કિટ હાઉસમાં રોકાયા હતા.અહીંથી તેઓ પરિવારના સભ્યો સાથે સહસ્ત્રધારા ગયા હતા. અહીં તેણે સ્નાન કર્યું. તેમણે પબ્લિક વર્કસ ડિપાર્ટમેન્ટના ગેસ્ટ હાઉસમાં ભોજન અને આરામ કર્યો હતો.
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ કુદરતી સૌંદર્યને પસંદ કરતા હતા
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુને દૂનના સર્કિટ હાઉસ (જે હાલમાં રાજભવન છે) પસંદ હતું. પંડિત નેહરુ જ્યારે પણ દેહરાદૂન આવતા ત્યારે તેઓ અહીં જ રહેતા હતા. અહીંના પ્રાકૃતિક સૌંદર્યથી મંત્રમુગ્ધ થઈ ગયા હતા. અહીંના સુંદર પર્વતો તેને આકર્ષિત કરતા હતા. તેમણે વિઝિટર બુકમાં 160 એકર જમીનમાં ફેલાયેલા સર્કિટ હાઉસની સુંદરતાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે.
નેહરુએ એકવાર કહ્યું હતું કે, "આજના બાળકો આવતીકાલનું ભારત બનાવશે. આપણે તેમને જે રીતે ઉછેરીશું તે દેશનું ભવિષ્ય નક્કી કરશે."
નેહરુ પણ દ્રઢપણે માનતા હતા કે બાળકોને શિક્ષણનો અધિકાર મળવો જોઈએ. શિક્ષણ અંગે, તેમની વ્યાપક માનસિકતા હતી, "શિક્ષણનો ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર સમુદાયની સેવા કરવાની ઈચ્છા પેદા કરવાનો હતો અને મેળવેલા જ્ઞાનને માત્ર વ્યક્તિગત જ નહીં પરંતુ જાહેર કલ્યાણ માટે લાગુ પાડવાનો હતો."
